Inleiding
Saxenda® (liraglutide) is een GLP-1-receptoragonist die wordt voorgeschreven voor gewichtsverlies bij volwassenen met obesitas of overgewicht. De vraag of Saxenda veilig is tijdens de zwangerschap of borstvoeding is van cruciaal belang, gezien de mogelijke risico’s voor de foetus of de zuigeling. Dit artikel analyseert de huidige literatuur om een wetenschappelijk onderbouwd antwoord te bieden.
Beschrijving
Volgens de officiële richtlijnen van de fabrikant wordt het gebruik van Saxenda tijdens de zwangerschap of borstvoeding niet aanbevolen. Uit preklinische dierstudies blijkt dat liraglutide mogelijk schadelijk kan zijn voor de foetale ontwikkeling door de invloed op glucosehomeostase en energiehuishouding (19). Hoewel er bij mensen geen grootschalige studies zijn uitgevoerd, wordt voorzichtigheid geboden.
Een recente systematische review benadrukte dat er onvoldoende gegevens beschikbaar zijn over het gebruik van GLP-1-receptoragonisten, waaronder Saxenda, tijdens de zwangerschap. Het risico op aangeboren afwijkingen of andere complicaties kan niet volledig worden uitgesloten, vooral bij patiënten met reeds bestaande metabole aandoeningen (13). Daarnaast adviseren richtlijnen zoals gepubliceerd in de Journal of the American Medical Association om alternatieve behandelingen te overwegen voor gewichtsbeheersing bij zwangere vrouwen (2).
Tijdens de borstvoeding is het gebruik van Saxenda eveneens gecontra-indiceerd. Liraglutide kan in kleine hoeveelheden worden uitgescheiden in de moedermelk, wat mogelijk schadelijke effecten kan hebben op de zuigeling. Uit studies bij dieren blijkt dat blootstelling aan liraglutide tijdens de neonatale periode kan leiden tot afwijkingen in de groei en metabole functies (50).
Een aanvullende overweging is de impact van liraglutide op de energiebalans en eetlustregulatie bij zwangere vrouwen. Onderzoek toont aan dat de werking van GLP-1-agonisten de calorie-inname vermindert en de glucosecontrole verbetert. Hoewel dit gunstig lijkt, kan het ook leiden tot tekorten aan essentiële voedingsstoffen, wat de ontwikkeling van de foetus kan beïnvloeden (3).
Tot slot benadrukken verschillende publicaties dat gewichtsbeheersing bij vrouwen met obesitas tijdens de zwangerschap cruciaal is, maar dat dit via andere middelen moet gebeuren. Gezonde voeding en gecontroleerde lichaamsbeweging blijven de voorkeursbenaderingen om risico’s voor zowel de moeder als de baby te minimaliseren (6).
Tabel 1: Wetenschappelijke Tabel – Belangrijkste Bevindingen
Studie (ref.) | Onderwerp | Effectiviteit | Frequentie | Bijwerkingen |
---|---|---|---|---|
19 | Gebruik bij zwangerschap | Niet aanbevolen | Zeldzaam | Mogelijke foetale afwijkingen |
13 | Risico’s GLP-1 tijdens zwangerschap | Onvoldoende gegevens | Matig | Potentieel risico op complicaties |
2 | Veiligheidsrichtlijnen | Alternatieve behandelingen aanbevolen | Frequent | Geen directe risico’s gemeld |
50 | Borstvoeding | Gecontra-indiceerd | Zeldzaam | Invloed op neonatale groei |
6 | Alternatieve gewichtsbeheersing | Effectief bij dieet en beweging | Frequent | Geen bijwerkingen gerapporteerd |
Tabel 2: Take-home Messages voor Cliënten
Onderwerp | Wat betekent dit? |
---|---|
Gebruik tijdens zwangerschap | Saxenda wordt afgeraden tijdens de zwangerschap vanwege mogelijke risico’s voor de foetus. |
Gebruik tijdens borstvoeding | Saxenda wordt afgeraden tijdens de borstvoeding vanwege mogelijke risico’s voor de baby. |
Alternatieven | Dieet en beweging zijn veilige alternatieven tijdens zwangerschap en borstvoeding. |
Overleg met arts | Raadpleeg altijd een arts voordat u medicijnen gebruikt tijdens zwangerschap of borstvoeding. |
Langetermijnrisico’s | Er is meer onderzoek nodig om de veiligheid van Saxenda tijdens deze periodes beter te begrijpen. |
Eenvoudige uitleg: Saxenda wordt niet aanbevolen tijdens de zwangerschap of borstvoeding. Het kan de baby beïnvloeden, en er zijn betere, veiligere opties beschikbaar, zoals gezonde voeding en beweging. Overleg altijd met een arts.
Conclusie
Saxenda® (liraglutide) mag niet worden gebruikt tijdens de zwangerschap of borstvoeding vanwege onvoldoende gegevens over de veiligheid en mogelijke risico’s voor de foetus of zuigeling. Alternatieve methoden zoals dieet- en bewegingsadvies worden sterk aanbevolen. Toekomstig onderzoek moet zich richten op het verduidelijken van de langetermijneffecten van GLP-1-receptoragonisten tijdens deze levensfasen om artsen beter te informeren.
Referenties
Voor de volledige lijst met referenties, zie: Referenties.