Inleiding
Ozempic® (Semaglutide) wordt wereldwijd gebruikt voor de behandeling van obesitas en type 2-diabetes. Hoewel het een effectieve therapie is, zijn er specifieke contra-indicaties en groepen patiënten waarvoor het gebruik van Ozempic® ongeschikt of risicovol kan zijn. Deze analyse verkent wie Ozempic® niet mag gebruiken, gebaseerd op recente literatuur uit 2020-2024.
Beschrijving
- Contra-indicaties en medische voorgeschiedenis
Ozempic® is gecontra-indiceerd bij personen met een persoonlijke of familiale voorgeschiedenis van medullaire schildkliercarcinoom (MTC) of het multiple endocriene neoplasie-syndroom type 2 (MEN 2). Studies tonen aan dat GLP-1-receptoragonisten in diermodellen het risico op schildkliercarcinoom verhogen, wat aanleiding geeft tot voorzorgsmaatregelen (36, 11). - Nier- en leverinsufficiëntie
Bij ernstige nier- of leverfunctiestoornissen is voorzichtigheid geboden. Hoewel Ozempic® geen significante schade aan nier- of leverfunctie heeft aangetoond, kan het gebruik complicaties veroorzaken door verhoogde gevoeligheid voor bijwerkingen zoals misselijkheid en uitdroging, wat nadelige effecten op de nierfunctie kan hebben (33, 18). - Zwangerschap en borstvoeding
Ozempic® wordt afgeraden tijdens de zwangerschap of borstvoeding. Uit dierstudies blijkt een potentieel risico op foetale schade, en er is onvoldoende klinisch bewijs om de veiligheid bij mensen te waarborgen (11, 10). - Gastro-intestinale aandoeningen
Bij patiënten met ernstige gastro-intestinale aandoeningen, zoals gastroparese, kan Ozempic® de symptomen verergeren. Het vertraagt de maaglediging, wat ongemak en risico op complicaties vergroot (41, 15). - Psychiatrische veiligheid en bijwerkingen
Er zijn zorgen over de impact van Ozempic® op de geestelijke gezondheid, vooral bij patiënten met een voorgeschiedenis van suïcidale gedachten of depressie. Hoewel bewijs beperkt is, raden experts voorzichtigheid aan in dergelijke gevallen (21, 36).
Tabel 1: Wetenschappelijke Tabel – Belangrijkste Bevindingen
Studie (ref.) | Onderwerp | Effectiviteit | Frequentie | Bijwerkingen |
---|---|---|---|---|
36 | Schildkliercarcinoomrisico | Verhoogd risico in dierstudies | Langetermijn | Schildklierhyperplasie |
11 | Gebruik bij nier- en leverproblemen | Beperkt bewijs | – | Misselijkheid, uitdroging |
10 | Zwangerschap en borstvoeding | Geen studies bij zwangere vrouwen | – | Potentiële foetale schade |
41 | Gastro-intestinale bijwerkingen | Verergerde symptomen | Frequent | Misselijkheid, diarree |
21 | Psychiatrische veiligheid | Mogelijk verhoogde risico’s | – | Suïcidale gedachten, depressie |
Tabel 2: Take-home Messages voor Cliënten
Onderwerp | Wat betekent dit? |
---|---|
Schildklierproblemen | Niet geschikt voor mensen met familiegeschiedenis van schildklierkanker (zoals MTC of MEN 2). |
Nier- en leveraandoeningen | Gebruik voorzichtig bij ernstige nier- of leverproblemen; overleg met een arts. |
Zwangerschap en borstvoeding | Niet aanbevolen tijdens zwangerschap of borstvoeding; risico op foetale schade. |
Gastro-intestinale aandoeningen | Vermijd gebruik bij ernstige gastro-intestinale aandoeningen zoals gastroparese. |
Psychiatrische aandoeningen | Voorzichtigheid geboden bij patiënten met een voorgeschiedenis van depressie of suïcidale gedachten. |
Eenvoudige uitleg:
- Schildklierproblemen: Overleg met een arts als dit in uw familie voorkomt.
- Nier- en leverproblemen: Extra voorzichtigheid is nodig.
- Zwangerschap: Niet gebruiken als u zwanger bent of borstvoeding geeft.
- Maagproblemen: Vermijd Ozempic® bij ernstige maagklachten.
- Geestelijke gezondheid: Meld eerdere psychische problemen aan uw arts.
Conclusie
Ozempic® is een effectief middel bij obesitas en diabetes, maar niet geschikt voor bepaalde groepen. Patiënten met een geschiedenis van schildklierkanker, ernstige nier- of leveraandoeningen, of psychische problemen moeten het gebruik vermijden of met extra voorzorgsmaatregelen nemen. Toekomstig onderzoek moet zich richten op het verfijnen van de richtlijnen voor veilig gebruik, vooral bij kwetsbare groepen.
Referenties
Voor een uitgebreide lijst met bronnen, zie: Referenties.