Inleiding
Saxenda® (liraglutide) is een geneesmiddel dat wordt voorgeschreven voor gewichtsverlies bij volwassenen met obesitas of overgewicht en bijbehorende gezondheidsrisico’s. De vraag of er een maximale leeftijdsgrens geldt voor het gebruik van Saxenda is van belang, aangezien ouderen vaak te maken hebben met bijkomende aandoeningen en een verhoogde gevoeligheid voor bijwerkingen. In dit artikel analyseren we de literatuur om vast te stellen of leeftijd een beperkende factor is voor het gebruik van Saxenda.
Beschrijving
Volgens de literatuur is Saxenda geschikt voor volwassenen van 18 jaar en ouder, zonder expliciete bovengrens voor de leeftijd. Echter, bij ouderen moeten zorgverleners rekening houden met specifieke factoren zoals comorbiditeiten en het gebruik van meerdere medicijnen. In een recente studie gepubliceerd in de Athens Journal of Health werd geconcludeerd dat ouderen positief reageren op liraglutide, maar dat de kans op gastro-intestinale bijwerkingen toeneemt met de leeftijd (1).
De cardiovasculaire veiligheid van Saxenda is een belangrijk aandachtspunt bij oudere patiënten. Uit de LEADER-studie blijkt dat liraglutide niet alleen effectief is in gewichtsverlies, maar ook een beschermend effect heeft op cardiovasculaire gebeurtenissen, zelfs bij patiënten ouder dan 65 jaar (14). Dit maakt het middel aantrekkelijk voor oudere volwassenen met een hoog cardiovasculair risico.
Hoewel er geen absolute leeftijdsgrens is, bevelen fabrikanten en artsen aan om voorzichtig te zijn bij het voorschrijven van Saxenda aan patiënten van 75 jaar of ouder. In deze groep neemt de kans op nierfunctiestoornissen toe, wat kan leiden tot een verhoogde blootstelling aan het geneesmiddel. Een systematische review uit 2023 wees uit dat nierfunctiestoornissen een risicofactor zijn voor bijwerkingen zoals misselijkheid en dehydratie (3).
Bovendien blijkt uit onderzoek dat ouderen mogelijk minder baat hebben bij de eetlustremmende effecten van liraglutide. Een studie gepubliceerd in Obesity Surgery benadrukt dat de metabole respons bij ouderen trager is, waardoor het langer kan duren voordat significant gewichtsverlies wordt opgemerkt (4).
Tot slot moet worden opgemerkt dat de dosistitratie bij ouderen mogelijk moet worden aangepast. Langzame verhoging van de dosis kan helpen bij het verminderen van gastro-intestinale klachten, zoals aanbevolen door de richtlijnen van Novo Nordisk (9).
Tabel 1: Wetenschappelijke Tabel – Belangrijkste Bevindingen
| Studie (ref.) | Onderwerp | Effectiviteit | Frequentie | Bijwerkingen |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Gebruik bij ouderen | Effectief gewichtsverlies | Frequent | Gastro-intestinale klachten |
| 14 | Cardiovasculaire veiligheid | Risico op CV-incidenten verminderd | Matig | Geen ernstige CV-bijwerkingen |
| 3 | Nierfunctie en risico’s | Beperkte dosering nodig | Zeldzaam | Dehydratie, misselijkheid |
| 4 | Metabole respons bij ouderen | Langzamere reactie | Matig | Minder snelle eetlustremming |
| 9 | Dosistitratie | Individuele aanpassing nodig | Frequent | Mildere bijwerkingen bij lagere startdosis |
Tabel 2: Take-home Messages voor Cliënten
| Onderwerp | Wat betekent dit? |
|---|---|
| Leeftijdsgrens | Er is geen harde bovengrens voor de leeftijd bij gebruik van Saxenda. |
| Risico’s bij ouderen | Ouderen hebben een verhoogd risico op gastro-intestinale klachten en nierproblemen. |
| Cardiovasculaire voordelen | Saxenda kan het risico op hart- en vaatziekten verminderen, zelfs bij ouderen. |
| Trage respons | Ouderen kunnen een langzamere metabole respons ervaren. |
| Dosisaanpassing | Langzame dosisverhoging wordt aanbevolen om bijwerkingen te verminderen. |
Eenvoudige uitleg: Ouderen kunnen Saxenda gebruiken, maar voorzichtigheid is geboden. Overleg met een arts is essentieel, vooral bij nierproblemen of andere aandoeningen. Een lagere startdosis kan helpen bij het verminderen van bijwerkingen.
Conclusie
Er is geen specifieke maximale leeftijdsgrens voor het gebruik van Saxenda, maar bij ouderen moeten zorgverleners rekening houden met bijkomende aandoeningen, verhoogde gevoeligheid voor bijwerkingen en een mogelijk tragere metabole respons. Hoewel Saxenda effectief en veilig kan zijn, zijn aanpassingen in dosering en nauwlettende monitoring essentieel voor deze populatie. Toekomstig onderzoek zou zich moeten richten op het verder begrijpen van de veiligheid en effectiviteit van Saxenda bij patiënten boven de 75 jaar.
Referenties
Voor de volledige lijst met referenties, zie: Referenties.
